Çay Kanun Taslağına Tepkiler Sürüyor

RÄ°ZE- Ömer ÅžAN -Siyasi partiler, sivil toplum örgütleri ve çay sektöründeki bazı oluÅŸumlar, taslağın Türk çaycılığı ile ÇAYKUR’u bitirip, ulusal ve uluslararası çay kartellerine teslim edeceÄŸini ileri sürerek tepki gösteriyor.
Çay tarımının yoÄŸun olarak yapıldığı Rize, Trabzon ve Artvin’deki Cumhuriyet Halk Partisi, Ä°YÄ° Parti, Saadet Partisi, Büyük Birlik Partisi, Memleket Partisi il ve ilçe baÅŸkanları, milletvekilleri ile Ziraat Odaları ve üretici temsilcileri, söz konusu taslağın TBMM’den geri çekilerek, bütün paydaÅŸların katılımıyla yeniden düzenlenmesi talebinde bulunuyor.

Teklifi kimse görmedi
TaslaÄŸa sert eleÅŸtiri yönelten Cumhuriyet Halk Partisi Ä°stanbul Milletvekili Prof.Dr. Mehmet BekaroÄŸlu AK Parti’nin TBMM’ye sunduÄŸu çay kanunu teklifinin büyük bir gizlilik içinde hazırlandığını kaydederek; “Ãœniversiteye hazırlattık diyorlar ama bu doÄŸru deÄŸil; bu kanun teklifi, Borsa BaÅŸkanı ile Rize Milletvekili Hayati Yazıcı tarafından hazırlanmıştır. TBMM’ye sunulana kadar da teklifi kimse görmemiÅŸtir” dedi.

Uluslararası tekellere açılıyor
TBMM’deki Çay Kanunu görüşmelerine ‘cambaza bak cambaza’ oyunu ile baÅŸlanacağını ileri süren BekaroÄŸlu, “Bazı Ziraat Odası BaÅŸkanlarını da iÅŸe katarak sanki en önemli konu ‘çay fiyatının kimin tarafından açıklanacağı’ imiÅŸ gibi bir algı oluÅŸturuyorlar. Bu ÅŸekilde çay üreticilerini özel sektöre ait 7-8 firmaya mecbur etme, Türkiye çay piyasasını uluslararası tekellere açma planlarını perdelemeye çalışıyorlar” diye konuÅŸtu.
Bölgedeki çay üreticilerine seslenen Bekaroğlu, şunları söyledi:

Üreticiye sözleşme dayatması
“Bugüne kadar ÇAYKUR’un yaÅŸ çay alım fiyatını ya Bakan ya da CumhurbaÅŸkanı açıklıyordu. Özel sektör onu dinliyor muydu; hayır. Bakanı, CumhurbaÅŸkanını tanımayan, onların açıkladığı fiyata uymayan ÅŸirketler Ulusal Çay Konseyi’ni mi tanıyacak? Elbette hayır!
Bu kanun teklifinde taban fiyat şöyle dursun, yaÅŸ çay alım fiyatının açıklanması diye bir konu yok, bu tamamen kandırmacadır. Bu teklif kanunlaşırsa çay alım-satım iÅŸi yaÅŸ çay üreticileri ile ÅŸirket sahipleri arasında yapılacak sözleÅŸme ile belirlenecektir. Ãœretici bu sözleÅŸmeye imza atmak zorundadır. SözleÅŸme yapmadığı taktirde iki yıl boyunca çay satmasına izin verilmeyecektir.”

Tehlikeli 9 uyarı
Açıklamasında, ‘Karadeniz insanını ÅŸirketlerin kölesi haline getiren, Sri Lanka’daki sömürü düzenini dayatan, Türkiye çay pazarını yabancı çay tekellerine peÅŸkeÅŸ çektiÄŸini ileri süren BekaroÄŸlu, Çay Kanunu teklifinin tehlikeli maddelerini ise şöyle sıraladı:

“1. Bu teklif ÇAYKUR’un idam fermanıdır. Teklifte ÇAYKUR özel sektör ÅŸirketlerinden biri haline getirilmekte, ÇAYKUR’un düzenleyici ve denetleyici fonksiyonları elinden alınmaktadır. Bu kanun ÇAYKUR’u satma kanunudur. Bir özel ÅŸirket haline getirilecek olan ÇAYKUR, bir süre sonra ‘iÅŸletme’ ve ‘ticaret’ olmak üzere ikiye bölünerek satılacaktır. ÇAYKUR’un Varlık Fonu’na devredilmesinin gerçek nedeni de budur.
Biz biliyoruz ki ÇAYKUR olmazsa Çay olmaz, Çay olmazsa da Rize’de geçim olmaz. Bu teklif ÇAYKUR’u, Çay’ı, Rize’de geçimi ve yaÅŸamı yok etme teklifidir.
2. Bu teklif ile çay ekim alanları sınırlandırılmakta, azaltılmakta ve ithalatın önü açılmaktadır. (Madde-3, Madde-4/7)
3. Bu kanun, sözleşmeli üretim modelini dayatmaktadır. Buna göre; üretici tek bir şirket ile sözleşme yapabilecektir. Kuzuyu kurda teslim etmek işte budur. Yasal zorunluluk olarak çay üreticisi, şirketlerin kucağına itilmektedir. Çaresiz olan üretici, şirketin fiyat dahil bütün dayatmalarını kabul etmek zorunda kalacaktır. (Madde-5)
4. Bu kanunla çay ÅŸirketleri de çay bahçesi sahibi olabileceklerdir. Zaten bir süredir bu hazırlıklar yapılmakta, özel sektörün büyük firmaları çay bahçeleri satın almaktadır. Bu kanunla getirilecek ÅŸartlar vatandaÅŸları çaylıklarını satmaya zorlayacak, eski mülklerinde çay işçilerine dönüştürecektir (Madde-3; çay bahçesi ruhsatnamesine sahip gerçek veya tüzel kiÅŸiliÄŸe haiz…)
5. Bu kanun teklifi çay ithalatını zorlaştırmak şöyle dursun, serbest bırakıyor, teşvik ediyor; çay kaçakçılığı yapanlara da caydırıcı bir ceza öngörmüyor. (Madde-4)
6. Bugüne kadar en azından ÇAYKUR için zorunlu olan yaş çay alım fiyatı, bütünüyle serbest piyasa koşullarına bırakılmaktadır. Fiyat, şirketlerin istediği gibi belirlenecek, üreticiye zorla imza attırılan sözleşmede hangi fiyat yazıyorsa yaş çayın fiyatı o olacaktır. Şirket canı istediği üretici ile canının istediği fiyata anlaşma yapacak, birinin çayını farklı fiyattan, komşusunun çayını farklı fiyattan alabilecektir. (Madde-5)
7. AKP-Borsa ortaklığı ile hazırlanan Kanun Teklifinde yaş çay bedellerinin 6 ay içerisinde ödeneceği belirtilmektedir. Çay bedellerinin 6 ay içerisinde ödenmemesi halinde ne olacağı ise belli değildir. Ayrıca 6 ay boyunca başka hiçbir geliri olmayan insanlar, özellikle yarıcılar ne ile geçinecekler, işçilerin parasını nasıl ödeyecekler? Bu soruların cevabı yoktur. (Madde-5)
8. Çay destekleri konusu bu kanunu hazırlayanların ilgi alanına girmemektedir. Kanunda kilogram başına ürün desteğinin ne olacağı, gübre desteği olarak ne verilmesi gerektiği gibi konular yoktur.
9. Bu kanun teklifi, çay üreticileri için ağır ÅŸartlar dayatıyor, ÅŸartları yerine getirmeyenlere ağır cezalar öngörüyor ancak çay alımı, iÅŸletmesi ve ticareti yapan firmalara ağır ÅŸartlar koymadığı gibi, ÅŸartlara uymayan ÅŸirketlere de ciddi cezalar getirmiyor. (Madde 9, 10,11)”

Amaç ihraç değil ithalat
Kanun teklifi ile Türkiye çay pazarının yabancı tekellere teslim edileceğini de iddia eden Bekaroğlu, bölgedeki çay üreticilerine seslendiği açıklamalarını şöyle tamamladı:

“Maliyet yüksek, o yüzden ihracat yapamıyoruz", iddiası büyük bir yalandır. Türkiye yılda 240 bin ton kuru çay üretmektedir. Tüketim ise giderek artarak 350 bin tona yaklaÅŸmıştır. Çay ekim alanlarını artırmadıklarına göre hangi çayı ihraç edecekler? Amaçları çay ihracatı deÄŸil, ithalatıdır. Bu kanunla çay ithalatını teÅŸvik ediyorlar. Yerli çayla yabancı çayı harmanlayıp satarak Türk çay tiryakisinin damak tadını deÄŸiÅŸtirecekler. Sonuçta 350 bin ton/yıllık Türkiye çay pazarı yabancı tekellere teslim edilecek. Bu kanun teklifinin özeti budur!
Kimse buna olmaz demesin. Türkiye tütün, şeker, ay çiçeği, pamuk vd. pazarı nasıl ithal ürünlere terk edildiyse çayda da aynı şey olacaktır.

Ä°nsanlar Karadeniz’i terk edecek
Adıyaman’daki tütün üretimi sözleÅŸmeli tarım modeli ile sınırlandırıldıktan sonra tütün üreticileri nasıl Adıyaman’ı terk ettiyse, bu çay kanunu yürürlüğe girdiÄŸinde de Rizeli, Trabzonlu, Artvinli, Giresunlu çay üreticileri bir süre sonra Karadeniz’i terk etmek zorunda kalacaktır.

Bir siyasetçi, bir milletvekili olarak deÄŸil, bölgenin bir insanı, bir çay müstahsili, çaydan kazanılan para ile okumuÅŸ, çaya ve bölge insanına karşı kendini sorumlu hisseden bir yurttaÅŸ olarak sesleniyorum: Bu kanun, sizleri ya göç ettirecek yahut köle haline getirecektir. Buna karşı çıkın. Sonra piÅŸman olacaksınız.”

Haber : Ã–mer ÅžAN